Lange wandeltocht door koud Berlijn

Na heerlijk geslapen te hebben, ben ik om acht uur wel klaar om op te staan.  De andere twee denken daar duidelijk niet hetzelfde over en liggen nog in diepe rust.  Toch heeft Rick gisteren gezegd per se om negen uur aan de ontbijttafel te willen zitten en hebben we een rondleiding op het oog, die om half elf zal beginnen.

Om half negen begin ik dus maar met mijn oefeningen, hopend wat leven in de brouwerij te brengen.  Het enige resultaat is dat het dekbed over het hoofd wordt getrokken.  Dat belooft niet veel goeds!  UIteindelijk herinner ik Rick aan zijn negen uur uitspraak en staat hij met tegenzin op.

Rick heeft al weken last van zijn onderrug en de matras in dit bed is zo hard als een steen.  Mij deert het waarschijnlijk door mijn kussen minder, maar Saskia klaagt ook over veel pijn.  Zij voelt zich sowieso helemaal niet lekker en blijft liever in de hotelkamer. 

Als de huishoudster aan komt kloppen haal ik ergens ver weg uit mijn brein dat "ziek" "krank" is en vraag haar om vier uur vanmiddag terug te komen.  Ik moet wel weer even wennen aan de 24 uurs klok hier, want het meisje moet even denken en zegt dan "sechzehn Uhr" en gelukkig is dat goed.  In de VS heet dat "military tme" en ik ben natuurlijk ook tweetalig in "military time" en "AM/PM".

Rick en ik vertrekken naar beneden voor het ontbijt.  Dat is een buffet en ziet er best lekker uit, maar later zien we dat het 16 euro per persoon kostte!  Dat halen wij er niet uit en we nemen ons meteen voor de komende ochtenden elders te eten.  Saskia heeft echter geen Clif repen meer en moet toch ook ontbijten.  Voor wij uit het hotel vertrekken kopen we dus ook nog een ontbijt voor haar.

Omdat Rick zich ook niet optimaal voelt nemen we een taxi naar Hackescher Markt.   Daar moeten we voor het Weihenstephaner restaurant verzamelen (daar maken we ook gebruik van de toiletten en zien de mooie historische kelder, hier zou ik wel willen eten, maar ja, niets zelfs vegetarisch op het menu).  We zijn wat vroeg, dus lopen nog wat rond bij dit station, maar al gauw zien we ook andere mensen bij het bord staan en sluiten aan.

Onze gids, Alex, is een student, die me eigenlijk wel aan Kai doet denken (al zie ik Kai dit niet gauw doen).  Hij komt uit North Carolina (nota bene een buurstaat van ons!) en heeft Duits gestudeerd en doet nu een Masters studie hier in aan de universiteit hier in Berlijn.  Zijn Duitse uitspraak klinkt voor mijn een beetje getrainde oor erg goed, net als die van Kai. 

We lopen om te beginnen naar het Museum Eiland.  Dan merken we al dat Alex er flink de pas in gaat zetten en er weinig gelegenheid tot fotograferen zal zijn.  Alex vertelt interessant over de verschillende musea op het eiland en dan racen we verder. 

Om foto's te nemen moeten we of het merendeel van zijn uitleg missen, of gauw gauw wat plaatjes nemen en achter de groep aanrennen.  Dat laatste doen Rick en ik vooral.  We lopen dan ook meestal helemaal achteraan in de groep en moeten soms flink aanpoten om het bij te houden.  Ik maak me in ieder geval allang niet meer zorgen om mijn hoeveelheid beweging vandaag!

We lopen langs de musea en ik zou ze dolgraag allemaal bezoeken, maar met een tiener en een niet zo musea beluste man denk ik niet dat dat gaat gebeuren.  Hoewel, tot mijn verbazing toont Rick zich zeer geinteresseerd voor het Deutsches Historisches Museum.  Wie weet gaan we dat morgen bezoeken.  Onder het motto "iets is beter dan niets" neem ik daar genoegen mee.

Vrijwel naast dat museum bezoeken we een monument dat op het moment voor alle slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog is.  Het beeld binnen het gebouw stelt een moeder, die haar dode zoon vasthoudt, voor.  Brok in mijn keel, want wat een mooi beeld!  Een gat in het dak laat regen en sneeuw door. 

Volgens Alex is dat om te laten zien dat oorlog noch weer zich bezighoudt met de gevoelens van de mensen.  Al is er geen officiele verklaring, ik vind dat wel een mooie.  Dit monument is er allang en had verschillende betekenissen, de moeder en zoon is de laatste invulling.

De volgende stop vervult mij met een zeer naar gevoel.  Mijn familie was niet Joods, maar wel enorm getroffen door de Tweede Wereldoorlog.  Iets wat tot de dag van vandaag heel dichtbij nog doorwerkt.  Reden waarom ik veel dingen, die met de geschiedenis van de oorlog te maken hebben, bewust vermijd, teveel nare herinneringen.

Op het plein waar we nu staan werden op 10 mei 1933 boeken geschreven door andersdenkenden, waaronder natuurlijk alle Joodse schrijvers, maar ook anderen, zoals Ernest Hemingway, verbrand door NS studenten.

Er staat hier geen groot monument voor, maar herdacht wordt het wel door middel van vier gedenkplaten in de grond, die een spreuk uit 1820 van Heinrich Heine laten lezen.  In mijn woorden: op het verbranden van boeken volgt het verbranden van mensen.  Helaas helemaal passend voor deze daad.

Verderop op het plein, de Bebelplatz, is ook een doorzichtige glasplaat waardoor je enkel witte en lege boekenplanken ziet.  Daarop zouden dus de verbrandde boeken kunnen staan.  Hiervoor heeft Alex een mooie uitleg, al is die niet officieel.  Het is als een litteken en ook dat wil je verborgen houden, al is het na wat beter kijken wel zichtbaar.

We lopen via Unter den Linden verder.  Die laan stelt mij echt teleur!  Ik had iets heel moois Champs Elysees achtigs verwacht.  Natuurlijk zijn de bomen nu kaal, maar die "Linden" zijn maar karig hier.  Er is heel veel constructie gaande, daar zal het wel door komen.

Pas als we Friedrichstrasse oversteken wordt het interessanter.  Ik schrijf niet "mooier", want dat vind ik de gebouwen van de Franse en Amerikaanse ambassades dichtbij de Brandenburger Tor (1793) niet.  Toch vertelt Alex er interessant over.  Vooral de rivaliteit tussen Frankrijk en Pruissen en het kijken van het beeld op de Brandenburger Tor naar de Franse ambassade en dat al een paar eeuwen lang spreekt tot de verbeelding.

Dat beeld heette voor Napoleon kwam en zijn leger het beeld stal "Irena" voor "vrede".  Toen de Pruisen het beeld terug veroverden werd die naam veranderd in "Victoria" (overwinning).  Sindsdien kijkt zij naar de Franse ambassade, die al sinds 300 jaar op die plek is gevestigd.

Aan deze "Pariser Platz" staat ook het prestigieuze Adlon hotel.  Dat zegt ons helemaal niets tot Alex vertelt dat dit hotel was waar Michael Jackson zijn baby boven de straat liet bungelen.  Dat verhaal kent iedereen.

Vervolgens lopen we door naar het Holocaust Monument.  Ik had daarover gehoord, maar geen idee wat me voor te stellen.  Het is veel groter dan ik had verwacht en veel soberder.  Net als bij de andere monumenten vertelt Alex dat er geen officiele interpretatie is. 

Er liggen 2711 blokken en ieder blok is anders.  Daarmee denkt Alex dat de ontwerper de verschillen tussen de mensen heeft willen aangeven. Hij nodigt ons uit er doorheen te lopen, maar waarschuwt dat het heuvelachtig is en een blok ijs tussen de granieten blokken.  Ik zie een paar mensen vallen en met mijn Dansko klompen aan besluit ik het er niet op te wagen en Rick ook niet.

Desondanks ontgaat de betekenis van dit monument ons niet.  Het is overweldigend, grauw, somber en enorm zo midden in de stad. Allemaal emoties die met gedachten aan de Holocaust komen.  Alex heeft nog een goede uitleg voor de eindeloosheid, dat was hoe de Joden, die er middenin zaten, de Holocaust zagen.  Aan de grenzen van het monument is er letterlijk geen einde aan zicht.

Vanaf hier hebben we ook redelijk goed zicht op de Reichstag, het gebouw van het Duitse parlement.  Ook dit heeft weer allerlei geschiedenis, het huidige gebouw stamt uit de jaren 90, maar natuurlijk was het altijd al de zetel van het parlement, behalve tijdens de verdeling van het land, toen Bonn de hoofdstad van het westen was.

Met een hoofd vol nieuwe en ook oude, die ik vergeten was, Duitse feiten is het tijd voor een korte lunchpauze.  De nadruk op "korte", want Alex geeft ons maar twintig minuten.  Er zijn hier een aantal tentjes met de Duitse "fast food". 

Nu ik hier dan toch ben wil ik ook wel een "curry wurst" proberen.  Gek genoeg heeft Rick daar geen zin in en besteld een kebap, die hij thuis ook zo vaak heeft.  Nu weet ik helemaal dat hij zich niet helemaal lekker voelt!

Precies op tijd of eigenlijk een beetje laat, want laten we wel wezen, wie kan lunch bestellen, eten en ook nog een toiletbezoek in twintig minuten voor elkaar krijgen?  Hoe leuk en interessant ik de rondleiding ook vind, ik bedenk me de hele tijd dat ik toch het liefsf prive rondleidingen doe.

Wellicht kan ik anders, zoals Alex, een flinke groep rondleiden, maar Rick heeft moeite zijn verhaal te volgen, omdat hij zijn stem niet verheft en achteraan staand hoort Rick hem dus niet.  Er is vrijwel geen gelegenheid tot fotograferen of je moet achter de groep aanrennen en het is onmogelijk de groep bij elkaar te houden.

Dat laatste kan Alex duidelijk ook niets schelen.  Het is aan ons hem bij te houden en hij loopt snel!  Maar ja, voor 12 euro per persoon mag je niet klagen. Onze groep bedroeg meer dan dertig personen, na de lunch haakte ongeveer de helft af.  Geef mij dan maar een gezellige dag met een klant!  Die mensen leer ik dan ook wat beter kennen en heb met velen nu nog contact.

De eerste stop na de lunch is bovenop de plek waar Hitler en Eva Braun op 30 april 1945 zelfmoord pleegden.  Onder ons was een enorm  complex van bunkers waar Hitler,  toen het allemaal niet meer zo goed ging, onderdook.  Het was letterlijk een halve stad onder de grond.  Nu is die zoveel mogelijk afgebroken om vooral geen plek om Hitler te verheerlijken over te hebben.

Wij lopen verder en komen langs het ministerie van financien.  Dit is een van de weinige overgebleven gebouwen van Nazi architectuur.  Alex stopt hier ook omdat het een voorbeeld is van de laatste drie tijdperken.  Er is een overduidelijk propagandistische muurschildering overgebleven uit het Oostduitse regime.  Hier werd ook het eerste grote protest tegen dit regime gehouden en daar hangen gedenkfoto's van.

Af en toe zien we een al dan niet door een kunstenaar versierd stuk Muur staan.  In de stad staan nog drie langere stukken muur op hun oorspronkelijke plek.  Een daarvan is vlak voor het ministerie van financien. 

Alex vertelt over een succesvolle ontsnapping naar het westen van dat gebouw over de muur.  Een medewerker van de regering gooide een touw met bijl van het dak over de muur en ontsnapte zo. De bewakers dachten waarschijnlijk dat geen gewoon mens het zou durven vanaf dat gebouw te ontsnappen en dat het een oefening van de Stazi was.  De man, zijn vrouw en negen jarig zoontje leefden verder gelukkig in Beieren.

Hoeveel mensen precies ontsnapt zijn is niet bekend.  Als je ontsnapte wilde je dat niet aan de grote klok hangen uit angst dat de Stasi erachter kwam.  Die maakte dan je familie en bekenden het leven zuur omdat die wellicht geholpen hadden.

Bij Checkpoint Charlie gaan we niet naar het checkpoint zelf, maar blijven er een stukje vanaf staan terwijl Alex vertelt.  Dat is jammer, maar de rondleiding eindigt niet ver ervandaan op de Gendarmenmarkt met zijn mooie gebouwen.  Daar bedanken we Alex vriendelijk, geven hem een fooi en lopen terug naar Checkpoint Charlie.

Rick herinnert zich nog een oude foto van zijn ouders daar decennia terug dus wil er ook echt wel naar toe.  Eerst lezen we de interessante tentoonstelling over de geschiedenis van de Muur, die aan panelen langs de straat hangt.  Wat een verschil in leven toch tussen de mensen in het westen en die in het oosten van de stad. 

Na foto's van Checkpoint Charlie (niet met de fake soldaat die voor geld poseert, overigens) te hebben genomen, gaan we opwarmen in de Starbucks.  Het is grappig om hier waar tot 1989 niets was en al zeker niets capitalistisch een McDonald's en een Starbucks te zien. 

Eindelijk weer een beetje warm lopen we terug naar de Brandenburger Tor.  Ook daar kregen we nauwelijks de kans foto's te maken.  Wel jammer dat de voorkant ervan nu tegenlicht is, maar het licht op de achterkant is juist erg mooi.

In een souvenirswinkeltje gaan we even kijken voor een Bayern Muenchen t-shirt voor een vriend van Saskia.  We kunnen echter niet voor haar beslissen welke ze wil geven, dus kopen maar niets.  Wel vinden we een EU nummerbordje met mijn naam erop en een kleurige sleutelhanger met Saskia's naam.  In de VS komen onze namen nooit voor, dus helemaal leuk.

We besluiten terug naar het hotel te lopen.  Dat lijkt helemaal niet ver op de kaart, maar dat valt tegen.  Onderweg checken we restaurantmenu's in de hoop iets te vinden voor Saskia.  Dat valt absoluut niet mee.  In een tapas restaurant stelt de serveerder zelfs voor ons kind maar te zeggen gewoon te eten, ha ha.  Dat gaat niet lukken want dan eet ze nog liever niets.

Bij een drogist kopen we potloden voor Saskia die daarmee haar meegebrachte huiswerk wil maken.  Bij een groene winkel kopen we zakjes met noten en veganistische repen.  En vlakbij het hotel vinden we eindelijk een restaurant waar de serveerster precies weet wat veganistisch eten is en maar liefst vier zulke gerechten op het menu heeft staan.

Intussen voelt Rick zich ook helemaal niet lekker.  Ik vraag me af of die twee een terugslag hebben van het harde werken de afgelopen weken.  Rick is helemaal verkleumd en neemt een bad om op te warmen, iets wat hij anders nooit doet. 

Daarna lopen we naar het restaurant.  Ik ben zo dom om Wiener schnitzel in een Italiaans restaurant te bestellen.  Die is helemaal door gefrituurd en niet erg lekker.  De andere twee vinden hun gerechten wel smakelijk, dus ik heb gewoon de verkeerde keuze gemaakt. 

De bediening is super aardig en ik maak nog een lang praatje met die serveerster helemaal in het Duits.  De jarenlange strenge Duitse lessen vroeger op de middelbare school werpen nu eindelijk hun vruchten af, want ik verbaas me over hoeveel woorden ik nog blijk te kennen.

Terug in het hotel gaan de andere twee meteen slapen.  Hopelijk zijn ze morgen wat beter.  Ik ben blij dat we vandaag die rondleiding hebben gedaan, want de dingen, die ik hier per se wilde zien, hebben we bezocht.